Adaptacja

Adaptacja do pobytu w placówce to kluczowy okres w życiu dziecka. Od jej właściwego przebiegu zależy, czy nasza pociecha przejdzie ten czas w bezpieczny dla swojego rozwoju sposób. Pierwsze trzy lata życia dziecka są kluczowe dla jego rozwoju. To w tym czasie rozwijają się części mózgu odpowiedzialne za regulację emocji, zdolności językowe i myślenie abstrakcyjne. Doświadczenia, które dziecko zbierze w pierwszych latach życia, w bardzo dużym stopniu decydują o jego dorosłym życiu.

Posłanie dziecka do żłobka to rewolucja dla całej rodziny. Nie tylko maluch musi przyzwyczaić się do zupełnie nowych warunków. Rodzice również. Proces adaptacji ma pomóc dziecku uporać się z lękiem separacyjnym, czyli ze zniknięciem mamy (lub głównego opiekuna) z pola widzenia. Zazwyczaj dziecko przechodzi ten okres pomiędzy 6 miesiącem, a 3 rokiem życia. Dzieje się tak, ponieważ w okresie 6-8 miesiąca życia dziecko zaczyna dostrzegać, że mama jest odrębną istotą, nie będącą częścią jego ciała. Małym dzieciom brakuje poczucia czasu, nie mają także całkowicie ukształtowanego pojęcia stałości. Dziecko nie potrafi zrozumieć, że gdy mama znika na jakiś czas, to wraca i nie znika na zawsze. Pewność, że opiekun go nie zostawił i znów się pojawi, dziecko zdobywa dopiero około 2, 3 roku życia. Do tego czasu maluch  może płakać, za każdym razem gdy się oddalamy. Niektóre dzieci z łatwością przystosowują się do rozstań już w pierwszych miesiącach swojego życia, innym trzeba pomóc radzić sobie z lękiem związanym z rozłąką.

TRENING ROZSTAŃ

W pierwszych tygodniach adaptacji malucha do żłobka rola rodziców jest ogromna. To od Państwa postępowania, nastawienia i rozsądku zależy to, jak przebiegnie cały proces. 

Zanim przyprowadzimy pociechę do żłobka, ważne jest, by przyzwyczajanie dziecka do rozstań rozpocząć dużo wcześniej, stopniowo, metodą małych kroczków:

• wyjdź z pokoju, w którym dziecko się bawi i pozostaje pod opieką kogoś innego, mów do pociechy, dając do rozumienia, że choć niewidoczna, wciąż jesteś obok;

• nie wymykaj się. Dziecko prędzej czy później zauważy Twoją nieobecność. Jeśli będzie nią zaskoczone, może poczuć się oszukane i porzucone. Nagłe zniknięcie opiekuna wzmaga lęk, dziecko zdaje sobie sprawę, że mama w każdej chwili może zniknąć, więc zaczyna bardziej jej pilnować;

• pomocne są niektóre zabawy, zwłaszcza w „a ku-ku”: mama najpierw zakrywa dłońmi lub chustą swoją twarz lub zabawkę („znika”), a po chwili z radosnym okrzykiem „a ku-ku!” ją odsłania, czyli jednak jest! Pomaga to zrozumieć dziecku, że jeśli coś znika z pola widzenia to nie znika całkowicie;

• pozwól dziecku oddalać się od siebie. Raczkujące dzieci naturalnie zaczynają oddalać się od mamy na większe dystanse i coraz intensywniej odkrywać świat. Wspieraj je w tym, a jeśli zapłacze, odczekaj chwilkę, dzięki temu uczysz dziecko obcowania z otaczającym je światem, a jednocześnie dajesz poczucie, że jesteś i wspierasz;

• w miarę możliwości, stopniowo przyzwyczajaj dziecko do spędzania czasu w towarzystwie innych osób. Poproś kogoś z rodziny, przyjaciół o udział w tym ważnym dla Twojego dziecka procesie. Początkowo „nowa opiekunka” powinna się zajmować dzieckiem w twojej obecności, następnie zostawać sama z dzieckiem na krótko (maksymalnie pół godziny) i w kolejnych dniach można wydłużać ten czas;

• wykorzystuj każdą okazję, w której Twoja pociecha spontanicznie decyduje o samodzielnej zabawie lub o oddaleniu się od ciebie. Buduje to w niej poczucie bezpieczeństwa i zaufania do siebie i świata;

• wprowadź rytuał pożegnania. Rytuały porządkując dziecięcy świat, dają mu poczucie pewności i bezpieczeństwa. Wychodząc, wspieraj dziecko w przekonaniu, że wrócisz do niego. Nawet jeśli maluch nie potrafi jeszcze mówić, zrozumie zapewnienie o bezpieczeństwie sytuacji za pomocą przekazywanych gestów, spojrzenia, mimiki twarzy i tonu głosu;

• staraj się zachować cierpliwość i spokój. Dzieci mają doskonałą intuicję i są z nami zsynchronizowane. Nieomylnie odczytują nasze prawdziwe emocje. Pamiętaj, że komunikacja niewerbalna wywiera pięciokrotnie większy wpływ niż słowa. Jeśli dziecko wyczuje Twoje zdenerwowanie, irytację czy strach, poczuje się jeszcze bardziej niespokojne i niepewne, co się z nim stanie: Skoro mama się martwi, to na pewno stanie się coś złego! Ponad to, niespójność pomiędzy naszymi słowami, a postawą, budują w dziecku brak pewności co jest prawdziwe i zaburzają jego sposób dalszej komunikacji ze światem;

• kiedy wychodzisz, informuj dziecko dokąd idziesz i kiedy wrócisz. Komunikat musi być zrozumiały dla maleństwa, np.: „Idę do sklepu po jedzenie, wrócę, kiedy wstaniesz po drzemce”;

• w żłobku dzieci drzemią między godziną 12 a 14. Zanim przyprowadzimy pociechę do placówki, dobrze jest wprowadzić żłobkowy tryb dnia już w domu. Dzięki temu maleństwu będzie łatwiej przyzwyczaić się do nowych godzin posiłków, zabawy i spania.